Zenon Moszner

Dyscyplina:  matematyka. Specjalności:  geometria różniczkowa, równania funkcyjne, dydaktyka matematyki.

Urodził się 16 maja 1930 r. w  Chorzowie w rodzinie Józefa i Gabrieli z domu Kotlińska. Uczęszczał do  Liceum Ogólnokształcącego im. Odrowążów w  Chorzowie, które ukończył w 1947 r.  

Z Wyższą Szkołą Pedagogiczną (WSP), dzisiejszym Uniwersytetem Pedagogicznym, w Krakowie był związany zawodowo nieprzerwanie od 1950 r., kiedy to został zatrudniony jako młodszy asystent, jeszcze bez magisterium. W 1951 r. uzyskał dyplom magistra filozofii w zakresie matematyki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Stopień doktora nauk matematycznych otrzymał na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UJ w 1957 r., a doktora habilitowanego w 1963. Tytuł profesora nadzwyczajnego nauk matematycznych został mu nadany w 1969 r., a profesora zwyczajnego w roku 1978.

W WSP w Krakowie pełnił wiele funkcji organizacyjnych. Przez dwie kadencje był rektorem WSP (1971–1975, 1981–1983), a także dziekanem Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Technicznego (1965–1968) i dyrektorem Instytutu Matematyki (1975–1981, 1984–1987). Podczas obchodów 50–lecia Uczelni w 1996 r. uzyskał tytuł doktora honoris causa. W 2000 r. przeszedł na emeryturę.

Był uczniem prof. Stanisława G o ł ą b a¹. Jego działalność naukowa dotyczyła początkowo teorii obiektów geometrycznych, a później teorii równań funkcyjnych, w tym równania translacji i jego zastosowań. W jego dorobku znalazły się również prace poświęcone problemom kształcenia nauczycieli i nauczania matematyki. Był twórcą szkoły naukowej w dziedzinie teorii równania translacji. Wypromował 17 doktorów, z czego 3 uzyskało już tytuł naukowy profesora nauk matematycznych. Opublikował 204 prace, w tym 3 książki. 44 prace poświęcone są problemom kształcenia nauczycieli i nauczania matematyki.

Był członkiem japońskiego towarzystwa naukowego Tensor (1964-2021) i Polskiego Towarzystwa Matematycznego (1960-2021) oraz komitetu redakcyjnego Aequationes Mathematicae. Był członkiem Komitetu Nauk Matematycznych PAN oraz od wielu lat przewodniczy Jury Konkursu im. Marka Kuczmy na najlepszą polską pracę z równań funkcyjnych.

Prowadził także wykłady poza macierzystą Uczelnią, w zamiejscowych filiach i punktach konsultacyjnych WSP w Krakowie, a także w WSP w Rzeszowie. Były one zawsze starannie przygotowane zarówno od strony merytorycznej, jak i metodycznej; wygłaszane w języku prostym, precyzyjnym, ze wspaniałą dykcją i donośnym głosem.

Należał do grona twórczych matematyków żywo zainteresowanych rozwojem dydaktyki matematyki jako subdyscypliny dziedziny nauk matematycznych. Wypromował 4 doktorów nauk matematycznych z zakresu dydaktyki matematyki. Był jednym z inicjatorów i gorącym rzecznikiem – nie zrealizowanego niestety – pomysłu powołania ogólnopolskiego organu uprawnionego do przeprowadzania przewodów habilitacyjnych z dydaktyki matematyki, jako subdyscypliny nauk matematycznych. Był jednym z głównych pomysłodawców (obok prof. Z. Krygowskiej) powołania do życia V serii Roczników Polskiego Towarzystwa Matematycznego o nazwie Dydaktyka Matematyki. Z Komitetem Redakcyjnym tego rocznika był związany od momentu jego powstania (1982). W latach 1982-1989 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego tego komitetu, a w latach 1990–1992 redaktora naczelnego.

Za zasługi w służbie publicznej oraz wybitną twórczość naukową otrzymał pięć nagród ministra (1965 naukowa, 1970 i 1977 za rozwój kadry, 1975 i 1984 za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze) oraz został uhonorowany Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1973), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1985) oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2000).

Do końca był bardzo aktywny naukowo, publikował i przygotowywał kolejne publikacje. W wolnych chwilach oddawał się ponadto lekturze z historii najnowszej.  

Zmarł 25 września 2021 roku.  

____________________________________________________

¹ Stanisław Gołąb (1902–1980) - współtwórca szkoły geometrii różniczkowej w Polsce, profesor AGH w Krakowie.

Źródło:

1. Bombicki, M.R.: Kto jest kim w Polsce nowego millennium (2000–2002), Polska Narodowa Oficyna Wydawnicza, 2003, s. 369.
2. Who is Who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Hübners Who is Who, Zug, Schweiz, 2007, s. 2335.

Zdjęcie wykonane podczas jubileuszu prof. Mosznera w 1996 r.

Profesor Zenon Moszner za swoją działalność otrzymał:

• kilkakrotnie Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. 

Książki:

1. O mierzeniu w matematyce (1961).
2. O teorii relacji (1967, 1974).
3. Elementy teorii mnogości i topologii (1964, 1968, 1973).

Artykuły:

1. Sur le wronskien et la dépendance linéaire des fonctions, Bull. Sc. Math., 85, 1961.
2. Sur deux raréfactions numériques définies par Emile Borel, Ann. Scient. Ec. Norm., 82, 1965 [wspólnie z M. Fréchetem].
3. Structure de l'automate plein, réduit et inversible, Aequationes Math., 9, 1973.  
4. General theory of the translation equation, Aequationes Math., 50, 1995.
5. Les opérateurs de Hyers, Functional Equations, 2001.
6. L’équation de translation sur le demi-groupe des éléments non-negatifs d’un groupe ordonné et archimédien, Demonstratio Math., vol. l. 39, 2006 [wspólna z A. Mach].
7. On some functional equations involving involutions, Sitzungsber. Abt II, 2008 [wspólna z A. Mach].

Opracowali: Zbigniew Suraj i Kamil Trojnar