Stanisław Leja

Dyscyplina: matematyka. Specjalność: analiza rzeczywista, teoria miary.

Urodził się 3 stycznia 1912 r. w Grodzisku Górnym koło Leżajska w rodzinie chłopskiej Józefa i Anny Leja. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Grodzisku uczęszczał do gimnazjum w Jarosławiu. Studiował matematykę na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie uzyskał dyplom magistra filozofii. Podczas studiów brał czynny udział w pracach Koła Matematyczno-Fizycznego, w 1933 r. był członkiem Zarządu Koła, a w 1935 pełnił funkcję zastępcy prezesa tego Koła.

          W czasie drugiej wojny światowej przebywał najpierw w głębi Związku Radzieckiego, następnie trasą przez Iran, Irak, Palestynę i Egipt przybył do Włoch, gdzie uczył w liceum kupieckim. Potem przeprowadził się do Jaffy w Palestynie, a następnie do Nazaretu, gdzie pracował jako nauczyciel matematyki. Po przeniesieniu szkoły z Nazaretu do Foxley w Anglii, wyjechał do Anglii. Na Uniwersytecie Londyńskim uczył się języka angielskiego, ucząc jednocześnie w tamtejszych gimnazjach matematyki do roku 1951. Jesienią 1951 r. wyjechał do Ameryki, gdzie podjął pracę fizyczną w Buffalo najpierw w szwajcarskiej firmie włókienniczej, a później we młynie. W 1953 r. został asystentem na Cornell University – Itaka, New York. Po dwóch latach obronił pracę doktorską nt. Odwracanie funkcji z wymiernym jądrem.

W latach 1957–1975 pracował w Katedrze Matematyki Western Michigan University Kalamazoo w stanie New Jersey na stanowisku profesora matematyki. Wykładał analizę matematyczną i teorię miary. Tu pracował do przejścia na emeryturę. Był przewodniczącym komisji egzaminacyjnej na stan Michigan, której celem było organizowanie konkursowych egzaminów dla młodzieży gimnazjalnej szczególnie uzdolnionej.

W ciągu 34 lat tylko 7 razy i to na krótko, spotykał się ze swoim bratem Janem. Najdłużej widzieli się w czasie międzynarodowego kongresu uczonych w Krakowie, mieszkając z nim w jednym pokoju w hotelu Cracovia.  

Zmarł 27 września 2000 r. w Battle Creek, Michigan, USA.

Źródło: 

1. Szkoła Podstawowa w Grodzisku Górnym im. Prof. Franciszka Leji 1898–1998, Materiały informacyjne z okazji Obchodów Jubileuszu 100-lecia Szkoły Podstawowej im. prof. Franciszka Leji w Grodzisku Górnym, listopad 1998.
2. Dowling, A.: JANEK a story of survival. 
3. http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=10992874
4. http://www.ihnpan.waw.pl/redakcje/organon/44/7_duda.pdf
5. http://kielich.amu.edu.pl/Stefan_Banach/szalajko84.html 

Opracował: Zbigniew Suraj przy współpracy z Józefem Leją